Met de bewustwording van het grote publiek met betrekking tot de klimaatproblematiek, zijn steeds meer mensen overgestapt op groene stroom. Dankzij deze beweging maakt de wereld van de windenergie een fenomenale groei door. De afgelopen jaren is het globaal opgewekte vermogen door windturbines met zo’n 25% per jaar toegenomen. Naar verwachting zet deze trend door. Ongeveer 3,7% van de energiebehoeften in de EU wordt momenteel gedekt door windenergie, maar de verwachting is dat dit sterk zal stijgen. Naar verwachting zal zo’n 35% van de nieuw toegevoegde energiewinning tot 2030 bestaan uit windenergie. Het doel van de Europese Commissie om in 2020 het aandeel van windenergie te verhogen naar 12-14% lijkt daarmee haalbaar. Met een groei van 8.5 GW per jaar lijkt het tussentijdse doel van 180GW in 2020 ook te halen. Hiermee kunnen 107 miljoen gemiddelde EU-gezinnen van stroom voorzien worden!
Wind is een nagenoeg onuitputtelijke energiebron, waarvan de energieopwekking bijna geen schadelijke bij-effecten heeft. Er komen geen schadelijke stoffen vrij en de wind zal altijd blijven waaien. Nederland is met zijn vlakke en winderige karakter een perfecte plaats voor windenergie. Voor ons land is windenergie eigenlijk altijd onmisbaar geweest; denk maar aan de windmolens waarmee de polders zijn drooggelegd en de molenaars die de windenergie gebruikten om graan te vermalen. Daarnaast werd (en wordt) de wind veelvuldig gebruikt voor transport over water. Wind is hier vrijwel altijd op voorraad en met name in het oosten en in zee is nog genoeg ruimte voor windmolenparken. In onderstaande grafiek is goed te zien dat windenergie bezig aan een opmars; tegenwoordig produceren we alleen in het kleine Nederland al 5 keer meer windenergie dan in 1995! Lees hier verder over ‘de wind’.
Met name de zee is momenteel in trek voor de bouw van windmolenparken; een gepland Belgisch windpark op de Thornton-zandbank (27km in de Noordzee) moet het energieverbruik van zo’n 600.000 mensen gaan dekken. In Nederland wordt ongeveer de helft van de opgewekte groene stroom geleverd met behulp van windenergie. De ruim 1900 windturbines in Nederland zijn samen verantwoordelijk voor een jaarlijkse productie van meer dan 4000 GWh; zo’n 4% van de landelijke energiebehoefte. Dit kan vele malen beter: in Denemarken wordt maar liefst 20% van de energie opgewekt door middel van windmolens! Sinds januari 2008 is in Nederland op grond van het activiteitenbesluit geen vergunning meer nodig voor het plaatsen van een windturbine.
Voor speciale gebieden als natuurgebieden of nabij vliegvelden dient u wel een regionale ontheffing aan te vragen. Sinds 2007 is een deel hiervan afkomstig van de eerste offshore windmolenparken in de Noordzee: het windmolenpark Egmond aan Zee (108MW) en het windpark nabij IJmuiden (120MW). Er zijn plannen om met name in de Noordzee het aantal windturbines gestaag te laten toenemen; op zee waait een harde wind en heeft niemand last van de turbines.
Windparken op de Noordzee
Er zijn 4 actieve windparken op de Noordzee:
| Windpark | Aantal windmolens | Vermogen per windmolen (in megawatt) | Vermogen windpark (in megawatt) | Elektriciteit voor aantal huishoudens | In gebruik sinds |
|---|---|---|---|---|---|
| Gemini Windpark | 150 | 4 | 600 | 785.000 | 2017 |
| Luchterduinen | 43 | 3 | 129 | 145.000 | 2015 |
| Prinses Amaliawindpark | 60 | 2 | 120 | 125.000 | 2008 |
| Egmond aan Zee (OWEZ) | 36 | 3 | 108 | 100.000 | 2007 |
| Totaal | 289 | 957 |
*Bron: www.rijksoverheid.nl/windenergie
Om de doelstellingen uit het Energieakkoord te behalen bouwt Nederland de komende jaren grote windparken op de Noordzee.
Nadelen
Aan windenergie kleven wel enkele nadelen, al zijn deze door slimme plaatsing vaak te voorkomen:
- Vogels kunnen, met name tijdens grote trektochten, tegen windturbines aanvliegen. Daarnaast kunnen ze door de turbulentie achter de molen gegrepen worden en tegen de grond / molen gesmeten worden. Ongeveer één procent van de vogels die in het verkeer omkomt, komt om door een windturbine. Wel moet gezegd worden, dat de meeste vogelsoorten aan windturbines gewend raken en ze gaan vermijden.
- Geluidshinder van een windturbine komt voort uit het zoevende geluid dat de rotor maakt. Daarnaast kunnen generator en tandwielkast hoorbaar zijn. Vergelijk het met een grote fietsdynamo. Dit probleem is eenvoudig op te lossen door een windturbine op voldoende afstand van bewoonde omgeving te plaatsen.
- Bewegende schaduwen. Bij een bepaalde zoninval kan er door de draaiende rotorbladen een bewegende schaduw over (delen van) een huis vallen. Dit kan als storend worden ervaren. Aangezien dit zeer tijds- en seizoensgebonden is, kan de turbine op deze specifieke tijdstppen stopgezet worden zonder alteveel opbrengst te verliezen.
- Landschapsvervuiling. Een windturbine valt erg op in het landschap en bij de plaatsing dient dan ook rekening gehouden te worden met de lijnen in het landschap. Windturbines worden dan ook vaak geplaatst langs dijken of vaargeulen. Een andere overweging is de grootte van de rotorbladen; grote bladen draaien langzamer en worden als rustiger ervaren.
- Veruit de meeste nadelen kunnen voorkomen worden door de turbine slim te plaatsen. De vogelsterfte als gevolg van windturbines valt zelfs nog binnen de afschotregeling van het faunabeheer. Daarnaast is landschapsvervuiling een erg subjectieve zaak; mits in lijn met het landschap geplaatst kunnen windturbine-parken er juist mooi en rustgevend uitzien.
Coöperatieve windenergie verenigingen
Windturbines zijn nog te duur om voor thuisgebruik rendabel te zijn. Om dit op te vangen, zijn er echter windverenigingen opgericht. Als u hiervan lid wordt, kunt u een lening verstrekken aan de vereniging. Met behulp van de leningen koopt een windmolenvereniging een of meerdere windturbines. De inkomsten die de windturbines vervolgens genereren, worden gebruikt om uw leningen terug te betalen. Over uw lening ontvangt u jaarlijks een op de ledenvergadering vastgestelde rente en na een bepaalde periode (meestal tien jaar) wordt de lening terugbetaald. U vindt een overzicht van verenigingen op de pagina verenigingen.